İran'da bir askeri yapı düşünün ki sadece sınırları değil, siyaseti, ekonomiyi, sokakları ve zihinleri de kontrol etsin.
Devrim Muhafızları: İran'ın Güçlü Oyuncusu
O yapı, adıyla dahi İran İslam Devrimi'nin ruhunu taşıyan Devrim Muhafızları… 1979'da kurulduğunda yalnızca devrimi korumakla görevli bir milis gücüydü; bugün ise hem iç hem dış politikada belirleyici bir süper güç konumunda.
Kuruluş ve Amaç
Kuruluş: Bir Devrimin Silahlı Ruhbanı Devrim Muhafızları (Pasdaran), İran'da 1979 devriminden hemen sonra, ülkenin kurucu lideri Ayetullah Ruhullah Humeyni'nin doğrudan emriyle kuruldu.
Amaç, düzenli ordunun güvenilirliğine şüpheyle bakan devrim yönetiminin kendi silahlı kuvvetine sahip olmasıydı.
Muhafızlar: Güçlü ve Bağımsız
Zamanla bu yapı Humeyni'nin halefi olan Ayetullah Ali Hamaney döneminde çok daha fazla güçlendi. Hamaney'e doğrudan bağlı olan bu yapı, devletin diğer güvenlik kurumlarından bağımsız olarak hareket ediyor.
Çok Yönlü Bir Yapı
Devrim Muhafızları, klasik bir askeri teşkilattan çok daha fazlasıdır. Kara, hava, deniz ve istihbarat birimleriyle donatılmış bir yapı olarak faaliyet gösterir.
Sayıları 190 bini aşkın olan bu özel kuvvet, İran'ın stratejik silahlarının denetimini de elinde bulunduruyor. Ülke ekonomisinin yaklaşık üçte birine hükmeden Muhafızlar; inşaattan enerjiye, ulaşımdan gıdaya, kültürel projelerden teknolojiye kadar birçok alanda aktiftir. "Peygamber'in Mührü" adlı mühendislik kolu, milyarlarca dolarlık altyapı projelerinde yer almaktadır.
Siyasette ve Sokakta Etkili
Muhafızlar sadece savaş alanlarında değil, siyasetin zirvesinde de etkilidir. Eski üyelerinden biri olan Mahmud Ahmedinejad, İran Cumhurbaşkanlığı'na kadar yükselmiştir. Meclis Başkanı Ali Laricani gibi birçok siyasetçinin geçmişinde Devrim Muhafızlığı bulunmaktadır.
Besic ve Kudüs Gücü
Devrim Muhafızlarının iç güvenlikteki en sert yüzü Besic Gücü'dür. Yaklaşık 100 bin gönüllü milisten oluşan bu yapı, muhalif gösterilerin bastırılmasında, başörtüsü kurallarına uyumun denetlenmesinde aktif rol almaktadır.
İran'ın sınır ötesi stratejilerinde kilit rol oynayan bir diğer kol ise Kudüs Gücüdür. Bu özel birim; Lübnan'da Hizbullah, Irak'ta Şii milisler, Gazze'de Hamas ve İslami Cihad, Yemen'de Husi milisler gibi İran'a yakın grupları eğitip silahlandırmaktadır.
Kasım Süleymani ve Stratejik Kontrol
Kudüs Gücü'nün en tanınmış komutanı olan Kasım Süleymani, İran'ın dış operasyonlarını yöneten stratejik bir akıldı. 2020 yılında ABD tarafından Bağdat'ta düzenlenen bir suikastla öldürülmesi, bölgede büyük yankı uyandırmıştır.
Devrim Muhafızları, İran'ın petrol sevkiyatının önemli bir kısmının geçtiği Hürmüz Boğazı'nı denetler. Ülkenin füze sistemleri de bu yapı tarafından kontrol edilmektedir. Bu durum, İran'ın küresel enerji güvenliğindeki etkisini artırmaktadır.
İstihbarat ve Batı'nın Bakışı
Devrim Muhafızları, ülkenin resmi İstihbarat Bakanlığı'na alternatif olarak kendi istihbarat ağını oluşturmuştur. Batılı gözlemcilere göre, bu yapı İran'daki demokratikleşme sürecinin önündeki en büyük engeldir.
Sonuç ve Gelecek
Devrim Muhafızları, İran'da sadece bir ordu değil; bir ideoloji, bir ekonomi, bir siyaset ve bir güvenlik gücüdür. Var olan rejimi ayakta tutan omurgalardan biri olarak kabul edilir. Bu yapı, İran'ın iç dengelerinden bölgesel ve küresel siyasete kadar geniş bir alanda etkili bir aktör olarak varlığını sürdürmektedir.
