Dikey yaşam hattı dikey bir düzlem üzerine montajı yapılan personelin çalışması esnasında düşmesini engellemek için kurulan bir sistemdir. Çalışma prensibi yatay yaşam hattı ile aynı olup kullanım amacı çalışan personelin güvenliğini korumasına dayanır.
Dikey yaşam hattı dikey konumda yapılacak olan çalışmalarda kullanılırlar. Kullanım alanları genellikle yüksek merdivenler üzerinde olur. Çalışma şeklinin verdiği güvenle saha çalışanlarına aşağı ve yukarı rahat hareket edebilme özgürlüğü tanır. Çalışan personel çalışma alanında ne kadar rahat ve güven içerisinde çalışırsa o kadar kaliteli ve hızlı çalışmalar yürütebilir.
Dikey yaşam hatlarının çalışma prensiplerine göre, dikey yaşam hattına bağlı olarak çalışan bir personel çalışma anında olduğu yerden düşse bile kendisinin bir müdahalede bulunmasına gerek kalmadan kendinden kilitlemeli halat tutucu devreye girer ve düzen personelin zarar görmesi engellenmiş olur.
Merdiven üzerinde yapılan çalışmalarda düşme olayları çok olarak görülmektedir. Bu problemin önüne geçilmesi ve çalışan personelin güvenliğinin sağlanması için çalışılan sahaya dikey yaşam hatlarının kurulması iş güvenliği uzmanları tarafından tavsiye edilir. Dikey yaşam hatları yapıları itibariyle kullanıldığı alana güvenliği de beraberinde getirir. Bu yaşam halatlarının en önemli sağladığı avantajlardan biri neredeyse her hava koşulunda güvenle kullanılabilmesidir. Bu sebeple kule üzerlerinde ve açık alanda yapılan çalışmalarda çoğunlukla tercih edilirler.
Dikey yaşam hatları iletişim sektöründe, enerji sektöründe ve akaryakıt sektöründe kullanılan kulelerde, endüstriyel sahalarda bulunan dikey merdivenler üzerinde yapılacak olan çalışmalarda kullanılması daha çok tercih edilir. Dikey yaşam hatları kullanılacak olan yüksek merdivenlerin üzerine monte edilir, emniyet kemeri ile birlikte kullanılan halat tutucusu ile aşağı ve yukarı güvenle kullanılarak çalışılabilir. Dikey yaşam hatları kuleler, büyük fabrika bacaları, asma köprüler gibi yüksek alanlarda ve dikey merdivenler üzerinde yapılacak çalışmalarda kullanılan en elverişli ve güvenli sistemdir.
Dikey yaşam hattı satın alınırken yapında kullanılan malzemelin içeriğine, bağlantı malzemelerinin yapısına, kullanılan yaşam halatının özelliklerine ve uzunluk ölçülerine, kaç kişinin bir arada kullanımına izin verdiğine dikkat edilmelidir. Bu konuda iş güvenliği firmalarından ve iş güvenliği yapan personelden de destek alınabilir.